Waarom moet je een tuin bemesten?

Geef jij de tuin bemesting?

Het antwoord is vaak nee!

Wat zou er gebeuren als jij niet eet?

Als jij niet de juiste voedingsmiddelen tot je neemt!  Jij weet waarschijnlijk het antwoord al. Vaak ontmoet ik mensen die het vreemd vinden dat hun tuin niet optimaal groeit en bloeit. Als ik dan vraag hoe vaak ze de tuin bemesten blijft het antwoord vaak euh al lang niet meer of niet zo vaak. Als jij een stralende tuin wenst geef de tuin ook eten!

Het is begrijpelijk dat je in het najaar niet meer zoveel zin hebt om in de tuin te werken. Het is koud en de tuin is zich langzaam aan het klaarmaken voor de winter. Toch zijn er altijd klusjes die je ook in het najaar nog kunt doen om de tuin gezond en vruchtbaar te houden. Een van die klusjes is bemesten. Wij doen dit ook graag voor jou, tuinonderhoud met bemesting.

Ik hoor jou nu denken… de tuin bemesten in het najaar, dat moet toch in het voorjaar?

In principe klopt dat. De beste tijd om de tuin te bemesten is in het voorjaar, omdat planten dan voedingsstoffen nodig hebben om te groeien en te bloeien. Ook om sterk te worden zijn voedingsstoffen en water onmisbaar. Er zijn in totaal 12 stoffen die planten nodig hebben voor een optimale groei. Zes van deze stoffen worden in een grote hoeveelheid opgenomen door planten. Dit zijn calcium, kalium, fosfor, stikstof, magnesium en zwavel. De andere zes stoffen, koper, zink, ijzer, boor, mangaan en molybdeen, worden in een mindere mate opgenomen, maar zijn wel essentieel.

Door in het voorjaar de grond rondom planten te bemesten kunnen ze voldoende voedingsstoffen uit de grond halen om weer een heel seizoen in volle bloei in uw tuin te staan. In het najaar zijn veel planten en bomen echter in rust. Ze hebben hun bladeren laten vallen en hebben zich in sommige gevallen zelfs helemaal teruggetrokken in de grond. Extra voedingsstoffen hebben ze in deze periode dan ook niet nodig. Althans dat is wat over het algemeen aangenomen wordt…

Xterieur geeft jou graag goed advies en tips nadat de tuin is aangelegd, gerenoveerd of onderhouden. Wij denken altijd voor en met jou mee.

Jouw tuin bemesten in het najaar

Hoewel veel planten in het najaar niet zullen bloeien omdat ze in rust verkeren, hebben ze wel voedingsstoffen nodig om zich tegen de winter te beschermen en om zich na verloop van tijd weer voor te bereiden op het voorjaar. De tuin bemesten in het najaar is hiervoor erg belangrijk. In dit artikel vertel ik meer over de verschillende soorten mest die je kunt gebruiken en over de planten die ook in het najaar nog wel een laagje mest kunnen gebruiken.

Mest komt in vele soorten…

Mest is opgebouwd uit verschillende componenten. Zo kent mest altijd een component dat bestaat uit mineralen, een watercomponent en een component dat bestaat uit organische stoffen. In feite zijn er drie soorten mest te onderscheiden. Dit zijn dierlijke mest, compost en kunstmest.

De drie belangrijkste elementen van alle vormen van mest zijn stikstof, kalium en fosfor. Deze stoffen hebben allemaal een belangrijke rol bij de ontwikkeling van planten. Zo is fosfor bijvoorbeeld belangrijk voor het aanleggen van nieuwe knoppen voor het nieuwe bloeiseizoen. Kalium helpt planten om de kou en de vorst van de winter te doorstaan. Stikstof is nodig voor de groei van planten, maar omdat veel planten in de winter niet groeien hebben ze dit niet nodig als je de tuin bemest in het najaar.

Dierlijke mest

Dierlijke mest is eigenlijk niets meer dan de uitwerpselen van dieren die, al dan niet, vermengd zijn met stro. Voordat de uitwerpselen gebruikt kunnen worden is het echter wel belangrijk dat ze goed verteerd worden. Dit gebeurd door bacteriën. Bij de vertering neemt de hoeveelheid koolstof af en de hoeveelheid stikstof toe, waardoor de mest beter geschikt is als voedingsstof voor planten. Het verteringsproces duurt minimaal 1 jaar. Dit wordt niet vaak toegepast in de particuliere tuin.

Compost

Compost is een vorm van mest die bestaat uit resten van groenten, fruit en tuinafval zoals bladeren en afgemaaid gras. Schimmels en bacteriën breken deze resten af, waardoor koolstofdioxide, water en warmte vrijkomen. Zelf kun je gemakkelijk jouw eigen compost maken met het organische afval uit de tuin, mits je daarvoor ruimte hebt en geen buren die omwille van de stankoverlast niet blij worden. Je hebt hier wel heel veel geduld en een stukje grond voor de composthoop voor nodig. Het proces kan eventueel versneld worden door te kiezen voor een vochtige en warme locatie waar zich veel zuurstof bevindt.

Kunstmest

De term ‘kunstmest’ omvat eigenlijk alle soorten mest die kunstmatig ontwikkeld worden. Dit kunnen enkelvoudige of meervoudige meststoffen zijn die zowel in vaste als in vloeibare vorm voor kunnen komen.  Bij de enkelvoudige stoffen zit er één van de 12 elementen in de kunstmest verwerkt, terwijl er bij de meervoudige meststoffen een combinatie van verschillende stoffen is gebruikt. Vooral de stoffen fosfor, kalium en stikstof zijn belangrijke stoffen die speciaal worden aangeduid op de verpakkingen van kunstmest met het NPK-getal. Dit getal geeft de verhouding weer van achtereenvolgend stikstof, fosfor en kalium. Afhankelijk van waar jij de mest voor nodig hebt, kunt je dus kiezen voor een bepaald type mest.

Als jij jouw tuin wil bemesten in het najaar heb je in de meeste gevallen geen mest nodig met een hoge stikstofwaarde.

Koemest

Veel mensen denken dat zij hun tuin bemesten met gedroogde koemest. Koemest is echter eerder een bodemverbeteraar qua structuur dan een toevoeging van voedingsstoffen. Koemest is immers verteerde grasresten (voedsel van de koe) en bevat veel organische stoffen maar weinig voeding. Wil jij dus werkelijk bemesten kies dan voor een complete (organische) mest. Goede voorbeelden zijn de bordermest en moestuinmest die verkocht worden bij de betere speciaalzaken. Dat zijn complete uitgebalanceerde meststoffen met volop voedingsstoffen en micro organismen, het bevat dus alle voedingsstoffen die jouw planten nodig hebben

Welke delen van de tuin hebben in het najaar extra voedingsstoffen nodig?

Als je de tuin altijd in het voorjaar bemest bestaat de kans dat planten al voldoende voedingsstoffen uit de grond kunnen halen zonder dat jij ze in het najaar opnieuw hoeft te bemesten. De tuin bemesten in het najaar zou in dit geval niet nodig hoeven te zijn, maar zoals bij elke regel zijn ook hier een aantal uitzonderingen.

Uitzondering 1: Het gazon

Het gazon bemesten kan het hele jaar door. Ook in het najaar dus! Echter heeft het gazon in het najaar niet dezelfde voedingsstoffen nodig als in het voorjaar. Waar jij in het voorjaar het beste kunt kiezen voor mest met veel stikstof en weinig kalium, moet je in het najaar juist kiezen voor mest met weinig stikstof en veel kalium. Gras hoeft in deze periode namelijk niet te groeien, maar moet zich wel kunnen wapenen tegen de kou van de winter.

Heeft jouw gazon in de zomer veel geleden omdat er veel op gelopen en geleefd is, en zijn er veel kale of droge plekken in je gazon ontstaan?

Bemest het gazon dan aan het begin van het najaar nog eens met mest met een hoger stikstofgehalte dan in de winter nodig is. De grasmat kan dan nog wat aangroeien voordat de winter begint. Daarnaast kun jij ook kiezen voor een mestsoort met magnesium en ijzer, zodat het gazon er ook in de winter mooi groen uit blijft ziet.

Uitzondering 2: Buxushagen en buxusplanten

De buxus wordt vaak gebruikt als groene erfafscheiding of als mooie sierstruik die vaak in allerlei prachtige vormen geknipt wordt. Buxushagen hebben, omdat ze het hele jaar groen blijven, ook het hele jaar door genoeg voedingsstoffen nodig. Een extra keer bemesten in het najaar kan dan ook zeker geen kwaad.

Uitzondering 3: Klimrozen

Misschien heb jij in de tuin wel een mooie pergola of een hek waar prachtige klimrozen overheen groeien. Hoewel het bloeiseizoen van klimrozen, net als bij andere planten, in het najaar ook ten einde komt, kunnen ze wel nog extra voedingsstoffen gebruiken. Klimrozen gaan zich namelijk in het najaar al voorbereiden op het nieuwe voorjaar. De nieuwe knoppen worden namelijk in deze periode al gevormd. Rond september kun je dan ook een laag organische mest met voldoende fosfor aanbrengen, zodat de planten voldoende voedingsstoffen hebben om deze knoppen aan te leggen.

Na het bemesten zal je niet meteen resultaat zien van het werk, omdat de voedingsstoffen langzaam vrijkomen en het bloeiseizoen natuurlijk nog niet begonnen is.

Uitzondering 4: Bloeiende planten

Hoewel voor veel planten het najaar een rustperiode is, zijn er ook een aantal planten die in het najaar wel nog bloeien. Deze najaarsbloeiers zorgen dus ook in de herfst nog voor prachtige kleuren in uw tuin. Voorbeelden van najaarsbloeiers zijn onder andere de witte lijsterbes, de Japanse anemoon en veder gras. Delen van uw tuin bemesten in het najaar waar de bloemen nog bloeien is dus zeker geen overbodige luxe. Waar voorjaarsbloeiers voedingsstoffen nodig hebben in het voorjaar, hebben najaarsbloeiers voedingsstoffen nodig in het najaar. Het bemesten van deze planten zorgt er dus voor dat ze voldoende voedingsstoffen hebben om te groeien en mooi te bloeien. Voor planten die bloeien in het najaar zijn mestsoorten met voldoende kalium belangrijk.

Roland van Boxmeer – tuinarchitect en hovenier