Sproeien is oh zo belangrijk bij een bestaande en zeker bij een nieuwe tuin!
Je zou denken: als het 30 graden is, moet je echt wel sproeien. Maar dat is juist niet per se zo! Ik ga je in dit artikel uitleggen hoe dat zit en vertel wanneer je moet sproeien en hoeveel.
De grond droogt vooral uit door wind. Daarom is een combinatie van zon en wind funest voor je planten. Als je weet dat er een warme, droge dag aan komt, moet je juist van tevoren sproeien (en als dat niet lukt: erna).
Als de vooruitzichten zijn dat het warm weer wordt, is het verstandig om een dag of twee dagen voor die tijd goed te sproeien, zodat er genoeg vocht in de grond zit. Doe dit bij een beetje bewolkt weer. Als er veel droge, zonnige dagen achter elkaar zijn, lukt dat misschien niet. Dan adviseer ik om vanaf een uur of vier ‘s middags te sproeien; als de zon al wat lager staat.
Let wel op: die enorm warme dagen worden vaak gevolgd door een donderbui. Dan hoef je wellicht minder te sproeien, want dan krijgt de grond genoeg water zou je denken. Maar als het slechts een klein beetje regent, of je een grote boom in de tuin hebt staan die veel water tegenhoudt en opneemt, dan moet je alsnog sproeien. Een grote boom drinkt honderden liters water per dag – vooral berken drinken veel.
Dan moet je de eerste weken echt goed sproeien omdat de jonge beplanting echt vocht nodig hebben. De wortels zitten namelijk nog ondiep. Nieuwe bomen moet je nooit droog laten vallen want dan gaan ze dood.
Als de zon heel fel schijnt, kun je die dag niet sproeien. Dat geldt voor alle bloemen en planten, maar planten met grote bladeren zijn dan extra kwetsbaar. Het water werkt als een vergrootglas waardoor de zon op het blad inbrandt. Deze schade is onherstelbaar.
Ook is het ‘t beste om niet te laat te sproeien, zodat de planten niet nat de nacht in gaan. Sproei tot een uur of zes, zeven ‘s avonds, zodat alles nog de kans heeft om te drogen. Op die manier verklein je de kans op schimmelvorming. Vooral bij rozen en andere schimmelgevoelige planten is dat belangrijk. Ook het weer is hier een factor: bij windstil weer blijft het vocht langer tussen de planten. Als je later gaat sproeien, zoek dan een dag uit met iets meer wind.
Je kunt beter een langere periode aaneengesloten sproeien dan een paar keer kort. Kies liever voor twee uur achter elkaar, dan voor drie keer een half uurtje. Je kunt haast niet te veel sproeien, maar mocht je graag een richtlijn hebben: het is ongeveer goed als je 10 tot 15 milliliter hebt gesproeid. Tip: zet een regenmeter in het sproeigebied.
Het is goed om ongeveer een week tussen twee sproeiperiodes aan te houden. Als je elke dag sproeit, worden je planten lui. De wortels blijven aan de oppervlakte. Als er dan een droge periode aanbreekt, zijn de planten gewend aan veel water en drogen ze eerder uit. Bij een jonge tuin adviseer ik twee keer per week goed te sproeien.
Welke soort sproeier je gebruikt, hangt helemaal af van jouw voorkeur en wat voor jouw tuin het beste uitkomt. Zwenksproeiers sproeien in een rechthoek en sproeien heel zacht, dat is ideaal voor rechthoekige tuinen en kwetsbare planten.
Heb je een ronde tuin, dan kan een sectorsproeier handig zijn: die staat in het midden en sproeit in een cirkel. Sommige (metalen) sectorsproeiers hebben veel kracht, dat is niet voor alle planten even goed. Er zijn ook sectorsproeiers van kunststof te koop, deze sproeien zachter en maken bovendien weinig geluid. Ook fijn voor je buren!
Daarnaast heb je ook sproeislangen die opspuiten en druppelslangen, die je op een bepaalde plek vast op de grond legt. Uit de slang sproeit water omhoog, waardoor tegelijkertijd de grond water krijgt, en de luchtvochtigheid hoger wordt. Dat is ideaal voor struiken, ik heb ze bij een relatie waar we de tuin hebben gerenoveerd onder de rododendrons en beukenhaag gelegd. Kijk hiermee wel uit bij kwetsbare bladeren: er komt alsnog wel vocht op het blad. Bij rododendrons maakt dat weinig uit, omdat deze leerachtige bladeren hebben. Zulke bladeren zijn sterk en verbranden daardoor ook niet zo snel.
Sproeislangen met druppel bevloeiing is ook erg fijn, dan worden de planten van onderen niet nat, maar gaat het water meteen de bodem in en direct naar de wortels. Vooral bij rozen is dat fijn.
Vergeet je weleens te sproeien, of wil je niet steeds zelf de kraan aanzetten? Je kunt een computergestuurde regeninstallatie tussen je sproeier zetten. Ideaal als je op vakantie gaat: je kunt hem van tevoren helemaal instellen. Je hebt natuurlijk het weer niet in de hand, dus het is geen 100% garantie dat het lukt. Standaard één keer per week je sproeiers aanzetten is een goede richtlijn.
Ten slotte nog een belangrijke tip als je grondwater gebruikt om te sproeien: maak het zeefje van de sproeiers regelmatig schoon. De pomp haalt ook rommel naar boven, waardoor de sproeiers verstopt kunnen raken. Bij grondwater let wel op met het ijzergehalte in het water, dit kan planten en bestrating of je huis enorm beschadigen.
Alles wat anders is dan zeg maar begane grond of wel de vlakke tuin heeft meer aandacht nodig qua vocht. Voel met je vingers in de pot of verhoogde border of de aarde vocht nodig heeft. Ze drogen namelijk sneller uit dan een tuin opgebouwd vanuit de aarde.
Voel altijd met je vingers in de grond om te weten of de grond vocht nodig heeft en of jij dient te sproeien. Mocht je geen vieze vingers willen pak dan een klein schepje en graaf een stukje grond open en voel in de grond tot 10 cm.
Mocht je vragen hebben over sproeien, bel of mail gerust!
Roland van Boxmeer – tuinarchitect en hovenier